Yanma Nedir?
Yanıcı maddenin oksijen ile ısı altında belirli oranlarda birleşmesi sonucu meydana gelen kimyasal bir reaksiyon olup, yüksek sıcaklık derecelerinde meydana gelir. Yanma olayının gerçekleşebilmesi için üç unsurun belirli oranlarda bir araya gelmesi gerekir.
Yangın ise kontrolümüz dışındaki yanma olayıdır. Yanmanın olabilmesi için gerekli olan bu üç şarta genel olarak “YANGIN ÜÇGENİ” adı verilir.
Yangın Üçgeninde belirtilen ISI, OKSİJEN ve YANICI MADDE den herhangi birinin olmaması yanma olayının gerçekleşmemesi manasına gelmektedir.
YANMA OLAYININ GERÇEKLEŞMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN YETERLİ OKSİJEN, ISI VE YANICI MADDELER
OKSİJEN ( O2 ) :
Temiz bir ortamdaki havada % 20,9 oranında oksijen (O2) vardır. Yanma olayının gerçekleşmesi için bu oranın %16’nın altına düşmemesi gerekir. Oksijen oranının %16’nın altına inmesiyle yanma reaksiyonu yavaş yavaş sönmeye yüz tutar. Oksijen oranının %14’ün altına düşmesi halinde yanma reaksiyonu olmaz. Bazı maddeler yanma için gerekli olan oksijeni bünyelerinde bulundururlar. Örneğin; potasyum, permanganat, parklorik asit, metil, etil, keton, peroksit vs.
Oksijen 51 bar basınç altında ve -119 °C’de sıvılaşır.
Havadaki mevcut gazlar;
% 78.1 Azot.
% 20.9 Oksijen.
% 0.93 Argon.
% 0.03 Karbondioksit ve diğer gazlar (Neon, Helyum, Kripton, Kresnon) ortamda bulunan havayı oluştururlar.
ISI:
Maddeleri oluşturan atom veya moleküllerin yüksek düzeydeki titreşimlerinden doğan bir enerji türü olup; aynı zamanda sıcaklığın bir fonksiyonudur. Bütün maddeler belirli bir ısıya sahiptirler, çünkü moleküller sürekli hareket etmektedirler. Bir madde ısıtıldığı zaman moleküllerin hızı artar ve dolayısıyla ısıda da artış olur. Bir maddenin moleküllerini hızlandıran herhangi bir şey o madde içerisinde ısı üretir. Bu olay ise maddenin moleküllerinin oksijen ile birleşmesine izin verir. Bu olayın adı yanmadır. Isı; mekaniksel, elektriksel ve kimyasal kaynaklardan elde edilir.
Yanmanın başlaması için gerekli olan şartlardan biri olan ısı birçok kaynaktan meydana gelir.